تنگسیر در معنا
شهرستان تنگستان شامل بخش ساحلی که مرکزآن دلواراست ،تنگستان میانی یا شمالی که مرکز آن اهرم است و تنگستان کوهستانی است.در لهجه محلی تنگسون و منسوب به تنگستان را تنگسیر می گویند .
کلمه ››تنگ››به معنی جای کم عرض فاصله اندکمیان دو کوه راه کوهستانی ،در نام هایی مثل تنگ ارم (تنگ رم )، تنگ بید خون ، تنگ پست چمه تنگ تمبتا (tombeta) تنگ چله و تنگ حنا که کههمه در استان بوشهر واقعند همچنین بیش از سی نقطه در مناطق و شهر های مختلف ایران با کلمه تنگ ترکیب شده اند دیده می شود . واژه ستان نیز پسوند مکان است و بر روی هم تنگستان به معنی جای کم عرض ، فاصله میان دو کوه وسرزمین دارای تنگه های کوهستانی است .این منطقه را بدان جهت تنگستان گویند که اولا‍ً داری کوه های صعب العبور در قسمت های شمالی است ثانیاً این نقطه در میان دریا وکوه واقعه شده است این سلسله کوه های از غرب به شرق ودر محازی دریا کشیده شده اند . فاصله بین کوه ها ودریا ها در نقاط مختلف کم یا زیاد می شود و بواسطه تنگی فضا میان کوه و دریا این منطقه را تنگستان گفته اند بدیهی است که کلمه تنگسیر نیز در اصل اسم مکان مثل سردسیر، گرمسیر،بردسیروغیره اما این واژه به صورت عام به اهل تنگستان اطلاق می شود.
مسافران وگزارشگرانی که این منطقه را دیده اند ،درباره آن تظهار نظر هایی کرده ند مثلاً محمد ابراهیم کازرونی ،متخلص به نادری که در زمان محمد شاه قاچار (1250-1264)هـ ق مامور بررسی ومطالعه بنادر و جزایر خلیج فارس شده بود، در کتاب خود گفته بود (تنگستان بلوکی است که واقع است در جنوب صحنه دشتستان ودر شمال بلوک اهرم و خورموج ودر مشرق بندر بوشهر واقعه می باشد ... وضع وقوع تنگستان چنین است که کوهی متوسط در سمت شرق بوشهر به چهار فرسنگ بعد واقع است و قبله ی آن در جایًی به قدر ربع فرسنگ و در جایًی نیم فرسنگ گریو وماهور رملستان است و در قبله ی آن نیز بعضی اماکن به تنگستان است دوازده فرسنگ می شود.)
یکی دیگر از دیوانیان محمد شاه قاجار که ظاهراً یک افسر مهندس بوده واز طرف محمد شاه مامور تهیه گزارش از جنوب ایران شده وبه بوشهر،دشتی ،دشتستان و تنگستان سفر کرده بود در کتاب خود به نام سفرنامه از جنوب ایران نوشته است )مجملاًاین بلوک در وسط دریا و زنجیره ی کوهی که از شمال کشیده شده است به جنوب واقع است و از کوه های مزبور الی دریا ،مسافتی ندارد وبسیار تنگ است و کوه های مزبور نیز ارتفاعی ندارد لیکن بسیار مکان های مشکل دارد که صاف و راست به طور دیوار بریده شده است)در جایًی دیگر گفته است : هوایش بغایت گرم است واز تسمیه تنگنای آن عرصه ، پی به مسم‍ابرده می شود یعنی �
